PEDAGOGIKA MARII MONTESSORI

 

Dziecko w klasie Montessori : odniesienia teoretyczne i praktyczne / Beata Bednarczuk. - Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007.

            Na początku XX wieku na bazie osobistych doświadczeń i obserwacji Maria Montessori wykreowała oryginalne, teoriopoznawcze podstawy pracy pedagogicznej z dzieckiem. Opracowała metodę zindywidualizowanego kształcenia, która do dnia dzisiejszego stanowi jedną z alternatywnych form edukacji dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W niniejszej publikacji zarysowane zostały poglądy pedagogiczne Marii Montessori, podjęto również próbę spojrzenia na to, co dzieje się w klasie prowadzonej zgodnie z założeniami włoskiej badaczki. Prezentowana praca może stanowić inspirację dla pedagogów, którzy szukają wzorów edukacji otwartej czy aktywnej. Można ją także wpisać w nurt analiz i interpretacji idei integracji kształcenia, dotyczy bowiem modelu działań dydaktyczno-wychowawczych skoncentrowanych na dziecku. Z kolei skierowanie uwagi na wybrane aspekty pracy uczniów przemawia za tym, aby po książkę sięgnęli rodzice. Publikacja adresowana jest również do studentów kierunków nauczycielskich, kształtujących poglądy na rolę i zadania placówek edukacyjnych.

Z okładki książki

 

Domy dziecięce : metoda pedagogiki naukowej stosowana w wychowaniu najmłodszych dzieci / Maria Montessori. - Warszawa : Wydaw. Akademickie "Żak", cop. 2005.

Przetłumaczona na język polski książka M. Montessori zawiera zarys teoretyczny jej autorskiej metody, do której swoistym kluczem jest sentencja: „Pomóż mi zrobić to samemu". Publikacja składa się z czternastu rozdziałów, którymi są: uwagi krytyczne, rys historyczny, metoda Case Dei Bambini, jak nauczycielka powinna odbywać lekcję, tryb życia w Case Dei Bambini, ćwiczenie mięśni, przyroda w wychowaniu, roboty ręczne, kształcenie zmysłów, przyrządy do kształcenia zmysłów, wykształcenie umysłowe, nauka czytania i pisania, początki arytmetyki, oraz wnioski i wrażenia. Józef Marek Śnieciński we fragmencie rozdziału „Sięgnijmy do źródeł”, stanowiącego rodzaj wprowadzenia do niniejszej publikacji pisał: Prezentowana praca Marii Montessori „Domy Dziecięce” (Le Case dei Bambini), oparta na wydaniu Henryka Lindenfelda z 1913 r. w Warszawie, zachowuje formę tłumaczenia z początku XX w. W pracy zmieniono jedynie przestarzałą pisownię, uznawaną już za niepoprawną, oraz uaktualniono niektóre wyrazy. Dzięki tym drobnym poprawkom książka zyskała na czytelności, a nie straciła nic ze swojego ducha.

 

Edukacja w systemie Montessori. T. 1 / Sabina Guz. - Lublin : Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1998.

W książce zaprezentowano przede wszystkim oryginalne środki i materiały dydaktyczne do nauczania arytmetyki w przedszkolu i szkole podstawowej – opracowane przez Marię Montessori, jej współpracowników i kontynuatorów jej dzieła.

Na prezentację składa się: dokładny opis i fotograficzny obraz każdego materiału dydaktycznego. Podano również najważniejsze cele i zadania, możliwe do osiągnięcia z wykorzystaniem poszczególnych środków dydaktycznych oraz przybliżony wiek dziecka, dla którego są przeznaczone. Informacje te mogą być wykorzystane przez nauczycieli do samodzielnego wykonania opisanych pomocy dydaktycznych, gdyby nie mogli zakupić oryginalnych (…).

Tom 1 tej książki składa się z dwóch części: w pierwszej zawarto kompendium wiedzy na temat systemu edukacyjnego Montessori, w drugiej zaprezentowano cześć materiałów dydaktycznych, służących kształtowaniu pojęć i umiejętności matematycznych dzieci w okresie wczesnoszkolnym.

Ze wstępu

 

Edukacja w systemie Montessori. T. 2 / Sabina Guz. - Lublin : Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1998.

Metoda Montessori, choć opracowana na początku dwudziestego wieku, jest ciągle aktualna. Na całym świecie od dawna funkcjonują i powstają nowe przedszkola oraz szkoły prowadzone tą metodą. Liczne są też ośrodki naukowe badające dorobek pedagogiczny Marii Montessori. Nauczyciele polscy, szukając współcześnie alternatywnych koncepcji edukacyjnych, coraz częściej sięgają do założeń i idei szkół aktywnych, w tym do pedagogiki Montessori. Świadczą o tym publiczne i prywatne przedszkola i szkoły Montessori (oraz prowadzone według innych systemów edukacyjnych), które zaczęły powstawać w latach dziewięćdziesiątych w różnych regionach kraju (…). Książka ta ma charakter podręcznika, który jest adresowany do studentów i nauczycieli wychowania przedszkolnego i nauczania początkowego oraz nauczycieli matematyki w szkole podstawowej, a także wszystkich tych czytelników, którzy interesują się indywidualizacją w edukacji (…). W tomie 2 zawarte są pozostałe materiały dydaktyczne do nauczania matematyki, wykorzystywane przede wszystkim w okresie średniego wieku szkolnego (dzieci 9-12 letnie).

Ze wstępu

 

Maria Montessori - poszukiwanie życia razem z dziećmi : odpowiedzi na aktualne pytania pedagogiczne / Horst Klaus Berg ; [tł. Katarzyna Zimmerer]. - Kielce : Wydawnictwo Jedność, cop. 2007.

Bez wątpienia Maria Montessori nie traktowała swych idei jako gotowych wzorców nauczania, lecz jedynie jako zachętę do myślenia. Pewne niedomknięcie obecne w jej wypowiedziach i swoista beztroska swobodnie płynących myśli zamiast systematycznego uporządkowania powinny również i dziś zachęcać do potraktowania jej pedagogiki jako żywego dzieła godnego kontynuacji. Właśnie taki cel wyznaczył sobie Horst Klaus Berg, próbując w swojej książce zaktualizować myśl tej wielskiej pedagog. Omawia on centralne aspekty jej koncepcji, nie sięgając jednak do „klasycznych” tematów. Stara się raczej wybierać nowe zagadnienia, nad którymi należy się głębiej zastanowić, by jak najpełniej rozwinąć krytyczną recepcję pedagogiki Montessori i owocnie skonfrontować ją ze współczesnymi problemami (stąd na przykład rozdziały „Wychowanie i nauka jako szkoła patrzenia”, „Mój przyjaciel błąd”, czy „Całościowość”). Postulowane przez niego intensywne powiązanie teorii i praktyki działań pedagogicznych na gruncie antropologii sprawia, że centralną kategorią we współczesnej wykładni pedagogiki Marii Montessori może się stać „potęga patrzenia z miłością”.

Z okładki książki

 

Metoda Montessori w przedszkolu i szkole : kształcenie i osiągnięcia dzieci / Sabina Guz. - Lublin : Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006.

Książka jest możliwie dokładnym opisem wybranych założeń systemu pedagogicznego Marii Montessori i wyników badań empirycznych nad jego skutecznością. Dowodzi głębokiej troski Sabiny Guz o wdrażanie wspomnianych założeń do szeroko pojętej praktyki pedagogicznej, zwłaszcza w przedszkolach i szkołach podstawowych. Autorka jest zdania, iż wprowadzanie innowacji pedagogicznych zaproponowanych przez Montessori wymaga starannego dostosowania ich do pilnych wyzwań współczesności, w tym także nowszych osiągnięć psychologii i pedagogiki. [...] Na szczególne podkreślenie zasługuje różnorodność podjętych przez autorkę badań nad skutecznością systemu pedagogicznego, nie pomijając również badań własnej konstrukcji. Zastosowane badania pozwoliły na stwierdzenie, iż "w metodzie Montessori tkwią pewne nieprzemijające wartości". […]

Poza tym w ocenianym opracowaniu godne podkreślenia są logiczność, rzetelność i przystępność omawianej przez przez S. Guz metody. Ogranicza się ona – jak wspomniano wcześniej – do ogólnej jej charakterystyki i ukazania pozytywnego wpływu, jaki metoda ta jest w stanie wywrzeć zwłaszcza na rozwój umysłowy i społeczny dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

 

Z recenzji prof. dr hab. Mieczysława Łobockiego

 

Odkryjmy Montessori raz jeszcze... : program wychowania przedszkolnego opracowany na podstawie założeń pedagogiki Marii Montessori w Przedszkolu Miejskim nr 106 w Łodzi / Anetta Albinowska [et al.]. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2008.

Intencją zespołu redakcyjnego była adpatacja treści pedagogiki M. Montessori do aktualnych uwarunkowań i wymagań wychowania przedszkolnego, jak też scalenie treści ścisle montessoriańskich z pozostałymi płaszczyznami wychowania, jak choćby bezpieczeństwo, aktywność ruchowa, adaptacja, integracja, wychowanie przez sztukę, wychowanie patriotyczne czy ekologia. Program uzwględnia treści z zakresu podsatwy programowej oraz założeń pedagogiki Marii Montessori, w tym: bezpieczeństwa, adaptacji, integracji; ćwiczenia praktycznego dnia, kształecnia zmysłów, edukacji matematycznej i językowej, oraz wychowania: religijnego, dla kultury życia, przez sztukę.

 

Pedagogika Marii Montessori w przedszkolu / Ulrich Steenberg ; tł. Magdalena Jałowiec. - Wyd. 2. - Kielce : "Jedność", 2004.

Maria Montessori, słynna lekarka i pedagog, oraz jej podstawowe refleksje na temat procesów rozwoju i wychowania dzieci to obecnie bardzo aktualny temat. Autor książki, współzałożyciel Centrum Montessori w Ulm, systematycznie przedstawia jej pedagogiczne idee, głównie w zakresie systemu wychowania przedszkolnego. Pokazując sposoby realizacji metody Montessori w przedszkolu, włącza w to dyskusję na tak ważne zagadnienia, jak kształcenie czy prewencja przemocy. Jest to interesujący poradnik, który zawiera przydatne w praktyce informacje oraz zachęca do tego, by na nowo przemyśleć istotę przedszkola.

            Z okładki książki

 

Pedagogika Montessori w przedszkolu i szkole / Kristina Skjold Wennerstrom, Mari Broderman Smeds ; z jęz. szwedz. przeł. Ilona Łabędzka-Karlof. - Kraków : "Impuls", 2007.

Dwóch doświadczonych pedagogów przedstawia w niniejszej książce idee pedagogiki Montessori i ich funkcjonowanie w praktyce. W odpowiednio przygotowanym otoczeniu nauczyciele prowadzą swoją pracę zgodnie z potrzebami dziecka. U podstaw tej pedagogiki leży pozytywne spojrzenie na dziecko i możliwości jego rozwoju. Książka jest adresowana zarówno do przyszłych i obecnych pedagogów, jak i do rodziców.

 

Z okładki książki

 

 

Zrozumieć Montessori czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka / Małgorzata Miksza. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 1997.

Książeczka pt. „Zrozumieć Montessori...” ma na celu wyjaśnienie Czytelnikowi przesłania pedagogicznego Marii Montessori. Pomimo, że w pracach Włoszki często pojawiał się termin „metoda”, to Autorce zawsze w końcowym rezultacie chodziło o wszechstronną pomoc udzielaną dziecku w jego trudzie indywidualnego rozwoju oraz włączenie go do życia w kulturze i cywilizacji ludzkiej przesyconej miłością i pokojem. Aby taka pomoc zaistniała, konieczne było zdaniem Montessori odpowiednio przygotować dorosłych (nauczycieli, rodziców, pedagogów), którzy znając prawa rozwojowe człowieka będą go wspierać w rozwoju, rozumnie kochając i darząc szacunkiem. Musi się to odbywać w odpowiednio zorganizowanym środowisku wychowawczym (tzw. przygotowanym otoczeniu), pod warunkiem respektowania zasady porządku i wolności, która w wyważonych klamrach prowadzi dziecko do indywidualnych i społecznych celów wychowawczych. Metody pracy z dzieckiem jakie opracowała Włoszka są jednym z elementów konstrukcji systemu pedagogicznego M. Montessori, stąd nie należy utożsamiać pedagogiki Montessori z Metodą Montessori.

Z okładki książki