Mózg i jego tajemnice

 

Ćwicz swój umysł : sprawniejszy mózg w 3 miesiące! : 176 wskazówek i łamigłówek ćwiczących pamięć oraz zdolności matematyczne i językowe / Allen D. Bragdon, David Gamon ; [tł. Robert Waliś]. Warszawa : Wydawnictwo K. E. Liber, 2008.

            Znajdziesz tu informacje i łamigłówki, które rozwijają zdolności istotne dla Twojego życia i pracy, takie jak: planowanie wykonawcze, budowanie słownictwa, pamięć, liczenie, konstrukcje wizualne i zdolności społeczno-emocjonalne.

Neurolodzy już wiedzą, że komórki mózgu zaczynają ulegać osłabieniu, kiedy tylko mózg osiąga pełną dojrzałość, czyli około 21 roku życia. Kluczem do efektywniejszej pracy zawodowej i samowystarczalnej starości jest spowolnienie utraty poszczególnych funkcji intelektualnych poprzez utrzymywanie aktywnych połączeń między neuronami.

            Zawarte w tej książce świetnie rozplanowane i posegregowane ćwiczenia pozwalają wzmacniać struktury mózgu odpowiedzialne za: krótko- i długotrwałą pamięć, planowanie wykonawcze, przyswajanie wiedzy, rozwiązywanie w myślach zadań matematycznych, przypominanie sobie słów oraz nowych imion i twarzy.

            Niezależnie od twojego wieku, te ćwiczenia mogą zwiększyć sprawność twojego mózgu, tak abyś zawsze mógł na nim polegać. Co więcej, otrzymujesz 92 pomocne wskazówki, które możesz zastosować w codziennym życiu. Jest to wiedza oparta na pięcioletnich badaniach neurologicznych i jak dotąd mało znana szerokiej publiczności.

Z okładki książki

 

Dziwne przypadki ludzkiego mózgu : historie szaleństw i powrotów do zdrowia z neurochirurgami w roli głównej / Sam Kean ; przekład Adam Wawrzyński. Łódź : Wydawnictwo JK - Feeria Wydawnictwo, 2019.

            Naprawdę dziwne są przypadki ludzkiego mózgu, fascynujące i straszne jednocześnie, a w ujęciu Sama Keana stają się wciągające niczym najlepszy kryminał! Bo opowieści o tym, co kryło się w koronowanych i prezydenckich głowach oraz głowach zwykłych śmiertelników, którzy mimo woli zapisali się na kartach neurochirurgii, są absolutnie niezwykłą historią. Czytając o perypetiach owych pacjentów i neurochirurgów, którzy – czasem przypadkiem, metodą prób i błędów (na ludzkich głowach!), a czasem świadomie idąc pod prąd tendencjom swojej epoki – odkrywali tajemnice mózgu, zyskujemy wgląd w procesy zachodzące w ludzkim wnętrzu i rozwiązania najróżniejszych zagadek, w tym :

·         Jak się pozbyć wrażenia fantomowej ręki czy nogi oraz jak zaakceptować zrekonstruowaną część własnego ciała?

·         Na czym polega mechanizm epilepsji?

·         Jak to możliwe, że niewidomy doskonale porusza się w przestrzeni, czasem lepiej niż ten, kto widzi?

·         Dlaczego niektórym wydaje się, że ich bliscy to sobowtóry?

·         Dlaczego pamięć doskonała jest istnym przekleństwem?

·         Dlaczego niektórzy bez żadnych oporów konfabulują i to w całkiem dobrej wierze?

Z okładki książki

 

Edukacja i/a mózg : mózg a/i edukacja = Education and brain : brain and education / redakcja naukowa Mirosław Kowalski, Irena Koszyk, Sławomir Śliwa. Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, 2016.

            Zasadniczym celem publikacji było przedstawienie wyników badań i dobrych praktyk dotyczących pracy, terapii i rehabilitacji uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnychz wykorzystaniem wiedzy na temat plastyczności mózgu.

            Publikacja, na którą składa się jedenaście artykułów, została podzielona na trzy zasadnicze części. Pierwsza z nich, złożona z dwóch artykułów – dotyczy teoretycznych założeń i praktycznych działań odnoszących się do diagnozowania i terapii dzieci oraz dorosłych z zaburzeniami w uczeniu się i zachowaniu. Druga część zawiera sześć artykułów  i traktuje o uczniu neurotypowym w szkole – metodach i formach wspierania i rozwoju. Trzecia część dotyczy szkoły i nauczyciela w nowej rzeczywistości edukacyjnej.

Publikacja jest kolejnym głosem, przyczynkiem w dyskusji nad rolą neurodydaktyki i wiedzy o funkcjonowaniu mózgu w pracy z dziećmi i młodzieżą o określonych trudnościachi dysfunkcjach. Ukazuje, jak ta wiedza służy uczniom uzdolnionym, jak pomaga efektywnie pracować, odpowiadać na potrzeby i odkrywać możliwości wszystkich uczących się.

Fragment Wprowadzenia

 

Jak powstają emocje : sekretne życie mózgu / Lisa Feldman Barrett ; tłumaczenie Agnieszka Jarosz. Warszawa : CeDeWu, 2018.

            Rewolucje naukowe nie pojawiają się na skutek nagłego odkrycia, ale w odpowiedzi na zadawanie lepszych pytań. Jak powstają emocje, jeśli nie są one po prostu wyzwalanymi reakcjami? Dlaczego tak bardzo się różnią i dlaczego tak długo wierzyliśmy, że mają charakterystyczne odciski palca? Te pytania same z siebie mogą stanowić niesamowicie interesujący temat do rozważań. Jednak czerpanie przyjemności z nieznanego jest czymś więcej niż tylko naukowym dogadzaniem sobie. Jest to część ducha przygody, który czyni nas ludźmi.

            Pisząc tę książkę, zapraszam cię do wzięcia udziału w tej przygodzie razem ze mną. Rozdziały 1-3 opisują nową naukę o emocjach: jak psychologia, neuronauka i dyscypliny pokrewne odchodzą od poszukiwań odcisków palców emocji, a zamiast tego pytają jak emocje są konstruowane. Rozdziały 4-7 wyjaśniają jak dokładnie powstają emocje. Rozdziały 8-12 zgłębiają praktyczne, rzeczywiste implikacje tej nowej teorii emocji na nasze podejście do zdrowia, inteligencji emocjonalnej, wychowania dzieci, relacji osobistych, systemów prawa, a nawet samej natury ludzkiej. Na zakończenie, rozdział 13 odkrywa jak naukao  emocjach rozszyfrowuje stuletnią zagadkę jak ludzki mózg tworzy ludzki umysł.

Fragment Wstępu

 

Jak uczy się mózg / Manfred Spitzer ; przeł. Małgorzata Guzowska-Dąbrowska ; [red. nauk. wyd. pol. Maria Jagodzińska]. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.

            Manfred Spitzer w swej znakomitej książce pisze o wpływie naszych cech osobowości, emocji i motywacji na prace mózgu. Udowadnia, że nasz umysł uczy się od samego początku (już w okresie prenatalnym) spontanicznie, bez przerwy, nawet we śnie, i że  można go stymulować naturalnie – wcale nie przez używki. Znając zasady działania mózgu, poznajemy możliwości zwiększenia jego efektywności i czerpania przyjemności z uczenia się. Mózg „formułuje” sam ogólne zasady i „wyciąga wnioski”, ale potrzebuje odpowiednio podanych informacji, dlatego autor radzi nauczycielom i rodzicom opowiadać dzieciom rzeczywiste historie, a tłumacząc abstrakcyjne teorie, odwoływać się do życia codziennego. Książka niekiedy zaskakuje wyjaśnieniami, dlaczego niektóre dzieci przejawiają trudności w nauce, dlaczego są agresywne, skąd bierze się przemoc – gdzie szukać wyjaśnienia i rozwiązania tych problemów. Nie są to gołosłowne zapewnienia – autor przywołuje liczne eksperymenty psychologiczne i badania neurobiologiczne, potwierdzające jego tezy.

Z okładki książki

 

 

Jak zwiększyć moc mózgu :  metody, techniki i ćwiczenia podwyższające sprawność umysłu / Richard Leviton ; przeł. Iwona Rutkowska. Konstancin-Jeziorna : Wydaw. Medium, 2001.

            Książka Richarda Levitona jest kompleksowym, wyczerpującym poradnikiem dla „użytkowników mózgu”. Wszyscy chcemy mieć bystry umysł, znakomitą pamięć, być błyskotliwi i efektywni w nauce i pracy – a jednocześnie zachować pełną sprawność umysłową do późnej starości. Autor udowadnia, że jest to możliwe i całkowicie osiągalne, jeśli stosować się do konkretnych zaleceń i wskazówek, które podaje  czytelnikom.

Znajdziemy tu miedzy innymi:

• Testy pozwalające określić rodzaj naszej inteligencji oraz stan naszego samopoczucia psychicznego i fizycznego;
• Wskazówki dotyczące właściwego trybu życia (np.. odżywiania, aktywności fizycznej, odpoczynku);
• Konkretne wiadomości o witaminach, minerałach i preparatach odżywczych podwyższających sprawność umysłowa;
• Informacje o korzystnym wpływie na pracę mózgu określonych rodzajów muzyki,        a także rozmaitych olejków roślinnych;
• Atrakcyjne, proste, a często zabawne ćwiczenia służące poprawieniu zdolności umysłowych.

To zaledwie nieliczne elementy całego programu, który należy rozpocząć – jak podkreśla autor – od gruntownej zmiany samego siebie, przełamania utartych stereotypów i uwierzenia, że naprawdę możemy, niezależnie od wieku, znacznie zwiększyć moc swojego mózgu.

Z okładki książki

 

Mózg a zachowanie / redakcja naukowa Teresa Górska, Anna Grabowska, Jolanta Zagrodzka. Wydanie III zmienione - 4 dodruk. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.

            Jak działa mózg i w jaki sposób kieruje naszym zachowaniem? Omówione zagadnienia stanowią przykłady tematów przybliżających nas do zrozumienia, jaka maszyneria leży u podstaw naszego zachowania i co się w niej psuje lub może popsuć pod wpływem chorób, urazów, wieku i innych czynników wpływających na naszą osobowość.

            Podręcznik stanowi próbę ukazania współczesnego stanu wiedzy na temat biologicznego podłoża różnorodnych form zachowania oraz psychicznych doznań zwierząti człowieka w normie i patologii. Omówiono w nim, między innymi, podstawowe właściwości neuronów i sieci neuronowych, funkcje komórek glejowych, interakcje układów nerwowego i odpornościowego, rozwój  i starzenie się układu nerwowego, a także neurobiologiczne mechanizmy zachowań ruchowych, emocji, bólu i stresu, percepcji, pamięci, uczenia się i mowy. Obecne, trzecie wydanie zostało uaktualnione na podstawie najnowszych osiągnięć naukowych oraz znacznie poszerzone. Dodano trzy nowe rozdziały: na temat różnic płciowych, procesów starzenia się i neuroplastyczności.

Z okładki książki

 

Mózg :  fascynacje, problemy, tajemnice / Jerzy Vetulani. Wyd. 4. Kraków : Homini - Wydawnictwo Benedyktynów Tyniec,  2014.

            Neurobiologia jest dziś jedną z najważniejszych i najbardziej wszechstronnych nauk. Pomaga odpowiedzieć na wielkie pytania, z którymi od dawna mierzyły się filozofia, teologia, psychologia i nauki społeczne, a także na małe pytania, które zadajemy sobie co dzień. Co jest kryterium człowieczeństwa? Gdzie mieszka dusza? Skąd się bierze moralność? Gdzie rodzi się przyjemność? Dlaczego jesteśmy agresywni? Jak działa pamięć? Od czego i dlaczego się uzależniamy? Dlaczego lubimy seks? Czy zakochani myślą rozsądnie? Dlaczego dziewczynki wolą bawić się lalkami, a chłopcy samochodzikami? Czy w świecie nowych technologii zdołamy zachować prywatność myśli? Nieskończonym źródłem odpowiedzi lub podpowiedzi – i nowych fascynujących pytań – jest mózg, osłaniający dzięki coraz bardziej zaawansowanym metodom badawczym kolejne swe tajniki, a w studiach nad nim można widzieć wręcz antropologię XXI wieku. Jerzy Vetulani oprowadza nas po naszym „centrum dowodzenia”, ukazując z erudycją i wdziękiem, że „szare komórki” to pole zainteresowań zarówno „twardej” biologii, jak i subtelnej humanistyki.

Z okładki książki

 

Mózg nastolatka : jak przetrwać dorastanie własnych dzieci / Frances E. Jensen; z Amy Ellis Nutt ; przeł. Katarzyna Sosnowska. Warszawa : Grupa Wydawnicza Foksal, 2016.

            Czy czasem – a może nawet często – zachowanie twojego nastoletniego dziecka wydaje ci się niezrozumiałe lub niepokojące? Jeśli tak, to książka w sam raz dla ciebie. Neurolożka Frances E. Jensen i dziennikarka Amy Ellis Nutt udowadniają, że okres dojrzewania, choć charakteryzuje się nieraz nieprzewidywalnymi wybrykami i buntowniczym nastawieniem do rzeczywistości, jest najzupełniej normalny. Cała tajemnica tkwi zaś w ludzkim mózgu, którego praca w okresie nastoletnim jest szczególnie intensywna. Jak na funkcjonowanie mózgu wpływają używki, brak snu czy stres? Czym jest tak zwana burza hormonów i dlaczego ma więcej wspólnego z układem nerwowym niż hormonalnym? Który    z ośrodków mózgu odpowiada za uzależnienia czy samokontrolę? Autorkom udało się udzielić odpowiedzi na te i wiele innych pytań w przystępny, zaskakująco ciekawyi niezwykle obrazowy sposób. Krzepiąca lektura dla rodziców nieznośnych nastolatków.

Z okładki książki

 

Mózg nastolatka odkrywa swoje tajemnice / Beata Cnudde. [Warszawa] : BC-FP, copyright 2021.

            Beata Cnudde jest założycielką firmy coachingowo-szkoleniowej. Od wielu lat prowadzi warsztaty zarówno dla młodzieży, jak i dla dorosłych. Pasjonuje ją neurobiologia. Najnowszą wiedzę z tej dziedziny wykorzystuje w swojej praktyce. Jest autorką wielu artykułów oraz książek dla dzieci i młodzieży, które sama ilustruje.

            Okres nastoletni to czas zmian. Kiedy dojrzewasz, zmienia się Twoje ciało i zmieniam się także Ja-Mózg. Przechodzę proces wielu ważnych udoskonaleń i reorganizacji. Czeka Cię teraz szereg wyzwań. Pomyślałem, że Ci trochę o tym opowiem. W książce znajdziesz dużo ciekawych informacji, by to wszystko lepiej zrozumieć. Są też przykłady, wskazówki, ćwiczenia. I oczywiście spora dawka humoru! Wsiadaj ze mną do wagonu neuronowego i jedziemy!

Z okładki książki

 

Mózg psychopaty : intrygujące spojrzenie na ciemną stronę umysłu / James Fallon ; przekład Anna Sawicka-Chrapkowicz. Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2020.

            W fascynujący świat psychopatii zabiera nas ceniony amerykański psychiatra i neurobiolog. James Fallon, badając mózgi psychopatycznych morderców, ku swojemu zdziwieniu odkrył, że jego własny mózg wykazuje zmiany charakterystyczne dla tej grupy osób. Co więcej, dowiedział się, że kilku jego przodków w linii męskiej było mordercami,a przynajmniej podejrzewano ich o dokonanie zbrodni. Fakt ten nie tylko zakłócił życie osobiste i zawodowe Fallona, ale sprawił, że zakwestionował on własną tożsamość.

            Czy autor jest praworządnym naukowcem, kochającym mężem oraz troskliwym ojcem, czy też niebezpiecznym psychopatą? Czy byłby w stanie popełnić niektóre z makabrycznych zbrodni, jakie popełniają seryjni mordercy?

Łącząc osobiste doświadczenia z wynikami badań naukowych, Fallon opisuje podróż w głąb umysłu. Starając się zrozumieć, jakie czynniki – genetyczne czy środowiskowe – wpłynęły na kształt jego życia, prezentuje własną teorię etiologii psychopatii. Zastanawia się, w jakim stopniu przyjazne środowisko może łagodzić negatywne oddziaływanie genów. Dowodzi, że niektóre psychopatyczne cechy mogą pomóc nam lepiej wykorzystać nasze naturalne predyspozycje, a duża odporność na stres, skupienie na celu, bezwzględność i pewność siebie są wręcz pożądane, by odnieść sukces w dzisiejszym świecie.

Z okładki książki

 

Nigdy dość : mózg a uzależnienia  / Judith Grisel ; przełożyła Katarzyna Karłowska. Poznań : Dom Wydawniczy Rebis, 2020.

            Judith Grisel pierwszy raz upiła się jako trzynastolatka. Niewiele później zaczęła zażywać narkotyki. I tak przeżyła – jak sama twierdzi, cudem – następne dziesięć lat. Przełomem okazało się życzenie szczęścia, które usłyszała w urodziny od swego ojca.Z mocnym i brawurowym postanowieniem, że znajdzie lekarstwo na uzależnienia, poddała się leczeniu, wróciła na studia i zrobiła doktorat w dziedzinie neuronauki.

            „Nie ma nic za darmo” – oto motyw przewodni Nigdy dość, świetnie napisanej książki, w której dzieli się nie tylko historią własnych nałogów i procesu zdrowienia, ale też    z perspektywy badaczki omawia zmiany zachodzące w mózgu i zachowaniu na skutek długotrwałego uzależnienia. W nowatorski sposób definiuje rolę, jaką substancje psychoaktywne odgrywają w naszym życiu, i rozwija nadzwyczaj trafne przemyślenia co do sposobów, na jakie można walczyć z epidemią uzależnień – jednym z najpoważniejszych problemów medycznych o zasięgu globalnym.

Z okładki książki

 

Rusz głową / Tony Buzan ; przełożył Jerzy Morka. Wydanie 4. Łódź : JK - Wydawnictwo Aha!, 2018.

            Każdy z rozdziałów zajmuje się innym aspektem funkcjonowania mózgu. Najpierw przedstawiamy najnowsze informacje naukowe na jego temat, a następnie stosujemy jew praktyce, tak aby jak najlepiej pomóc wam wykorzystać własne zdolności.

            Rozdział piaty opisuje, jak usprawnić pamięć zarówno w trakcie uczenia się, jak i po jego zakończeniu. Ponadto wprowadzamy w nim specjalny system służący bezbłędnemu zapamiętywaniu listy słów i przyporządkowanych im numerów.

            Rozdziały środkowe zajmują się „kartografowaniem” twojego umysłu. Informacja o tym, jak myślisz, przyda ci się w praktyce do określenia sposobu posługiwania się językiem, słowami, wyobraźnią i mapami myśli do prowadzenia notatek, lepszej organizacji pracy, zapamiętywania oraz twórczego myślenia i rozwiązywania problemów.

            Rozdział dziewiąty opisuje technikę uczenia się w oparciu o mapy myśli, która pozwoli ci studiować dowolną dziedzinę nauki od filologii do wyższej matematyki, od filozofii po lingwistykę.

            Rozdział ostatni podsumowuje gigantyczny skok, jaki dokonał się w ciągu ostatnich piętnastu lat, rzuca nowe światło na starzenie się mózgu i ukazuje nowe perspektywy na przyszłość.

Fragment Wprowadzenia

 

Wspieraj swój mózg - odmładzaj się : sekrety młodego wyglądu, samopoczucia i sposobu myślenia na każdy dzień / Daniel G. Amen ; przeł. Jolanta Kubiak. Poznań : Dom Wydawniczy Rebis,  2015.

            SEKRETY MŁODEGO WYGLĄDU, SAMOPOCZUCIA I SPOSOBU MYŚLENIA NA KAŻDY DZIEŃ

            W książce Wspieraj swój mózg – odmładzaj się bestsellerowy autor i wybitny psychiatra dr Daniel G. Amen przedstawia swój łatwy do zastosowania i przeciwdziałający starzeniu program. Dowiesz się m. in.:

·         Jak poprawić pamięć, nastrój, możliwości koncentracji i zwiększyć zapas energii.

·         Jak zmniejszyć ryzyko choroby Alzheimera i innych form otępienia.

·         Co jeść, żeby przedłużyć sobie życie.

·         Jak zmniejszyć widoczne oznaki starzenia i sprawić, żeby skóra wyglądała piękniej        i zdrowiej.

·         Czym wspomagać mózg po urazach, udarach, wyjściu z nałogu albo zatruciu.

·         Jak zwiększyć szanse na to, żeby żyć dłużej i wyglądać młodziej.

Wykorzystując strategie postepowania zdrowe dla mózgu, szczegółowo przedstawione w tym poradniku, możesz przechytrzyć geny i spowolnić proces starzenia.

Z okładki książki

 

Zintegrowany mózg - zintegrowane dziecko : 12 rewolucyjnych strategii kształtujących umysł twojego dziecka / Daniel J. Siegel, Tina Payne Bryson ; przeł. Norbert Radomski. Poznań : Dom Wydawniczy Rebis, 2016.

            Bez względu na to, czy jesteście rodzicami, dziadkami, nauczycielami, terapeutami czy innymi ważnymi osobami w życiu dziecka, książka ta jest przeznaczona właśnie dla was. Zamierzamy nauczyć was, jak wykorzystywać codzienne interakcje jako okazje pomagające wam oraz dzieciom, które macie pod opieką, zarówno przetrwać, jak i rozkwitnąć. Na kolejnych stronach wyjaśniamy, na czym polega integracja mózgu, i przedstawiamy rozmaite strategie, którymi możecie się posłużyć, by pomóc swym dzieciom stać się szczęśliwszymi i zdrowszymi ludźmi, którzy dobrze się czują we własnej skórze. Rozdział 1 prezentuje koncepcję wychowywania z myślą o mózgu i wprowadza – stanowiące jej istotę – proste, lecz potężne pojęcie: integrację. Rozdział 2 jest poświęcony wspomaganiu współpracy lewej i prawej półkuli mózgu dziecka, tak by miało ono kontakt zarówno z logicznym, jak i z emocjonalnym aspektem swego „ja”. Rozdział 3 podkreśla znaczenie łączności instynktownego „dolnego mózgu” z bardziej rozważnym „mózgiem górnym”, odpowiedzialnym za podejmowanie decyzji, autorefleksję, empatię i moralność. Rozdział 4 wyjaśnia, jak możecie pomóc dziecku uporać się z bolesnymi wydarzeniami z przeszłości, kierując na nie światło rozumu, co pozwala przyjrzeć im się spokojnie, świadomie i w sposób zamierzony. Rozdział 5 pomoże wam uzmysłowić dzieciom, że mogą się zatrzymać i zastanowić nad stanem swojego ducha. Mając tę zdolność, są w stanie dokonywać wyborów, zyskując kontrolę nad swoim samopoczuciem i sposobem, w jaki reagują na świat. Rozdział 6 ukazuje, jak możecie nauczyć swoje dzieci, że związki z innymi ludźmi przy jednoczesnym zachowaniu swej niepowtarzalnej tożsamości dają szczęście i poczucie spełnienia.

Fragment Wprowadzenia

 

oprac. B. Pawłowska