METODY AKTYWIZUJĄCE

Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie : przewodnik po metodach aktywizujących / Edyta Brudnik, Anna Moszyńska, Beata Owczarska. - Kielce : Wydawnictwo Jedność, 2010.

            Rewelacyjna pomoc dydaktyczna dla każdego nauczyciela zwłaszcza, że wszystkie z proponowanych w książce metod zostały wypróbowane w praktyce szkolnej. Pracę rozpoczyna list do nauczyciela. Następnie autorki prezentują tabelaryczne zestawienie metod i ich szczegółowy opis dla nauczyciela wraz z kartami pracy dla ucznia. Proponowane w książce metody aktywne mają wiele zalet. Wśród nich m.in. to, że pomagają prowadzić zajęcia w sposób ciekawy, umożliwiają mądre planowanie i ocenę nauki, są pomocne w rozwijaniu nowych umiejętności, a także dają szansę stworzenia na gruncie zespołu klasowego klimatu przyjaźni i zaufania. „Nauczyciele potwierdzają : Aktywna metoda – to skuteczna metoda!”.

Metody aktywizujące : jak nauczyć uczniów uczenia się? / Bożena Kubiczek. - Wyd. 4. - Opole : Wydawnictwo NOWIK, 2009.

            Publikacja B. Kubiczek stanowi próbę znalezienia odpowiedzi na wiele pytań. Wśród nich m.in.: metody aktywne czy aktywizujące?, na czym polega istota metod aktywizujących (aktywnych), co jest podmiotem aktywizacji?, czym metody aktywizujące (aktywne) różnią się od metod podających? Książka została podzielona na trzy części, są to: prawidłowości procesu uczenia się, przegląd metod aktywizujących, metody i techniki aktywizujące w praktyce. Na pierwszą z nich składają się następujące rozdziały: dlaczego uczenie się?, przyspieszone uczenie się, uczenie się w klasie jako grupie społecznej, autorytet w procesie uczenia się. W części drugiej skupiono się na prezentacji metod aktywizujących wraz z konkretnymi przykładami. W trzeciej natomiast opisano kwestię planowania procesu uczenia się w klasie.

Skrzynia skarbów : ćwiczenia grupowe / Susanna Palorames, Dianne Schilling, Cathy Winch ; tł. Joanna Jedlińska. - Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2008.

            Publikacja zawiera szeroką gamę ćwiczeń wspierających holistyczny rozwój dziecka. Skada się z ośmiu rozdziałów poprzedzonych wprowadzeniem. Autorki zgromadzily w niej ponad trzysta scenariuszy skierowanych na kształcenie umiejętności społecznych dzieci i młodzieży. Każdy z rozdziałów oscyluje wokół innych zagadnień, którymi są: umiejętności życiowe, strategie uczenia się, zdrowie i dobre samopoczucie, inteligencja emocjonalna, różnorodność, radzenie sobie z konfliktem, postawa moralna i preorientacja zawodowa. S. Palomarwes, D. Schilling, C. Winch promują „zaginiony skarb edukacji” jakim jest pedagogiczne podejście do nauczania i uczenia się skupione na rozwoju fizycznym, emocjonalnym i społecznym.

Mapping w twórczym samorozwoju i arteterapii / Wiesław Karolak. - Wyd. 2 poszerz. - Łódź : Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej, 2009.

            Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza to rozważania teoretyczne na temat twórczego myślenia, a także form i sposobów zapisu procesu myślowego. Część druga to natomiast zestaw kilkudziesięciu ćwiczeń wraz z dokumentacją ich realizacji. Przedstawione w książce propozycje ćwiczeń są przeznaczone dla wszystkich grup wiekowych tj. dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Wszystkie one zostały sprawdzone przez autora w praktyce. Publikacja adresowna do nauczycieli, metodyków atreterapeutów, studentów kierunków pedagogicznych, edukacji artystycznej i arteterapii.

Metody aktywizujące w pedagogice grup / Elżbieta Wójcik. - Wyd. 2 popr. - Kraków : Wydawnictwo Rubikon, 2008.

            E. Wójcik prezentuje zasady ogólnej pedagogiki grup ze szczególnym uwzględnieniem tzw. metod aktywizujących przydatnych w prowadzeniu spotakań grupowych, których celem jest m.in. przekazywanie informacji, pogłębianie refleksji, aktywizowanie twórczości własnej osób biorących udział w spotkaniu, a także pomocy w ich rozwoju osobowym i nawiązywaniu relacji. Książkę rozpoczyna wprowadzenie, następnie autorka opisała: wybrane zasady pedagogiki grup, dydaktykę spotkań grupowych oraz metody, w tym: aktywizujace, aktywizujące dla narzeczonych, kregow małżeńskich i na zajęcia wychowania prorodzinnego, interakcyjne (gry rozluźniające), medytacyjne, a także: gry ruchowe-przerywniki, kilka sposobów tworzenia małych grup, metody oceny zajęć oraz samopoczucie uczestników, metody feed-back. Książka adresowana do wychowawców, pedagogów, nauczycieli zajęć prorodzinnych, animatorow kregów małżeńskich oraz zajęć warsztatowych dla narzeczonych.

Aktywność dzieci i młodzieży / red. Sabina Guz, Teresa Sokołowska-Dzioba, Andrzej Pielecki ; Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie. - Warszawa : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, 2008.

            Opracowania zamieszczone w książce odnoszą się do różnych obszarów aktywności dzieci i młodzieży. Rozważania otwierają teksty wskazujące uwarunkowania aktywności, która wpływa na jakość życia jednostek i sprzyja ich rozwojowi. Omówiono wiele sposobów pobudzajacych, rozwijających i wzmacniających aktywność dzieci i młodzieży w różnym wieku. Rozpatrzono rolę nauczyciela jako osoby inspirujacej i wspierającej działania edukacyjne mające na celu pobudzenie dynamiki zachowań sprzyjających rozowjowi indywidualnemu. Autorzy podkreślają znaczenie wzajemnego szacunku, aprobaty, dobrych stosunków nauczyciela z uczniami, gdyż to oni w edukacji sprawuja kontrolę nad procesami społecznymi i strukturami społeczno-dydaktycznymi, nad zaangażowaniem uczniów w podejmowane działania poprzez odpowiednie relacjie nauczyciela z uczniami. Zwracają uwagę, że wychowawcy pobudzajacy aktywność to dorośli właściwie kształtujacy otoczenie ucznia, dostrzegajavcy znaczenie przestrzeni, aranżujacy wnętrza, w których podejmują i prowadzą pracę edukacyjną.

                                                                                                                     Fragment wstępu

Wybrane metody i techniki aktywizujące : zastosowania w procesie nauczania i uczenia się matematyki / Maria Wójcicka. - Warszawa : "Fraszka Edukacyjna", 2004.

            Publikacja przeznaczona przede wszystkim dla nauczycieli matematyki wszystkich szczebli edukacji. Mogą z niej także korzystać nuaczyciele innych przedmiotów, którzy po zastosowaniu modyfikacji opisanych w książce metod i technik uczenia się z powodzeniem wykorzystają je w pratyce. M. Wójcicka przedstawia stosowane przez nią metody i techniki aktywizujące proces nauczania – uczenia się. Prezentuje też sytuacje, w których owe metody stosowała i omawia efekty pracy korzystających z nich uczniów. Autorka jest zdania, że wybór odpowiedniej metody pozwala zwiekszyć motywację uczniów, daje szansę aktywizowania ich, rozwój umiejętności ponadprzedmiotowych i uczy w jaki sposób się uczyć. M. Wójcik zaprezentowała następujące techniki animacji: Prawda-Fałsz, Jedno odpada, Zadanie pocięte, Porównywanie w parach, 6-3-5, a także metody: mapy mentalnej, schematu blokowego, karty dydaktycznej, dyktanda matematycznego, projektów. Nauczyciel spośród wachlarza możliwości powinien wybrać taką metodę, która nie tylko wzbogaci wiedzę uczniów, ale też poprawi efektywność i atrakcyjność zajęć edukacyjnych.

Metoda Montessori w przedszkolu i szkole : kształcenie i osiągnięcia dzieci / Sabina Guz. - Lublin : Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006.

            Publikacja stanowi gruntowny opis wybranych założeń systemu pedagogicznego Marii Montessori oraz wyników badań empirycznych nad skutecznością ich stosowania. Składa się z dwóch części: pierwszej - teoretycznej, omawiającej podstawy edukacji w systemie Monessori i drugiej - empirycznej, poświęconej badaniom nad osiągnięciami rozwojowymi dzieci kształconych tą metodą. Publikacja zawiera ponadto liczne aneksy, w tym m.in. wybrane zestrawy materiałów sensorycznych Montessori i przykłady ćwiczeń z ich wykorzystaniem. Książka stanowi wyraz troski S. Guz o wdrażanie założeń systemu M. Montessorii do szeroko rozumianej praktyki pedagogicznej, a zwłasza tej realizowanej na gruncie przedszkoli i szkół pedagogicznych. Jej zdaniem wprowadzanie w życie innowacji pedagogicznych proponowanych w tym systemie wymaga dopasowania ich do aktualnych wyzwań i osiągnięć zarówno pedagogiki jak i psychologii.

Opisy prezentowanych publikacji opracowano na podstawie zasobów Internetu.

(a.w.)